به طور کلی دمای ایمن برای CPU بین 70 تا 80 درجه سانتی گراد و برای GPU بین 65 تا 85 درجه سانتی گراد میباشد. CPU و GPU، نقش کلیدی در تجربه روان و لذتبخش بازی دارد؛ اما همانطور که میدانید دمای زیاد باعث آسیب رسیدن به قطعات سیستم میشود. آگاهی از محدودههای دمایی ایمن و روشهای کنترل دما برای هر گیمر و کاربری که از سیستمهای قدرتمند استفاده میکند، ضروری است. در این مقاله، به بررسی دمای مناسب CPU و GPU هنگام اجرای بازیها میپردازیم و نکات مهمی را برای حفظ سلامت و عملکرد بهینه سختافزار ارائه میدهیم.
دمای مناسب CPU حین اجرای بازی چقدر است؟
عوامل زیادی بر میزان دمای پردازنده مرکزی (CPU) تاثیر دارند؛ اما بطور کلی دمای آن حین اجرای بازی باید بین 70 الی 80 درجه سانتی گراد باشد. اگر دمای CPU بالاتر از 80 درجه سانتی گراد باشد، ممکن است باعث کاهش عملکرد سیستم شود و یا در مواقعی برای جلوگیری از آسیب دیدن قطعات، سیستم بطور خودکار خاموش شود. نوع پردازنده، نوع خنککننده، تهویه کیس، نوع بازی و استفاده از اورکلاک مواردی هستند که در میزان دمای CPU تاثیر گذارند.
دمای مناسب GPU حین اجرای بازی چقدر است؟
دمای بهینه گیمینگ کارت گرافیک (GPU) در شرایط استفاده عادی از 65 تا 85 درجه سانتیگراد (149 تا 185 درجه فارنهایت) متغیر است. میزان دمای GPU به مدل و معماری کارت گرافیک، سیستم خنککننده، کیفیت تهویه کیس، رزولوشن و تنظیمات گرافیکی بازی، Overclocking و گرد و غبار روی فنها و هیتسینکها بستگی دارد. بالارفتن بیش از جد دمای کارت گرافیک ممکن است عوارضی مانند کاهش سرعت پردازش، کرش (Crash) بازی، اختلال در پردازش گرافیکی، فرسودگی سریعتر قطعات داخلی کارت گرافیک و مشکلات سختافزاری را با خود به همراه داشته باشد.
چگونه میتوان از بالارفتن دمای CPU و GPU جلوگیری کرد؟
کنترل میزان دمای CPU و GPU موضوع مهمی است که باید به آن توجه باشید و مانع از آسیب دیدن سیستم شوید. راهکارهای ساده ای برای جلوگیری از بالا رفتن دما وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
بیشتر بخوانید: اگر شما هم تولید کننده متحوا هستید با ما همراه باشید تا در مقاله “راهنمای خرید میکروفون برای تولید محتوا“، به شما کمک کنیم با توجه به نیازها و بودجهتان، بهترین میکروفون را برای پادکست، ویدئو و… خود انتخاب کنید.
1. بهبود تهویه کیس
فنهای ورودی را در جلوی کیس و فنهای خروجی را در عقب و بالای کیس نصب کنید. کیس را در مکانی با جریان هوای مناسب قرار دهید. از قرار دادن کیس جلوی دیوار خودداری کنید تا هوای گرم بتواند به راحتی از آن خارج شود. به تعداد فن ها دقت کنید و کابل ها را طوری قرار دهید که مانع جریان هوا نشوند.
2. استفاده از سیستم خنککننده مناسب
از فنهای با کیفیت و متناسب با توان پردازنده و کارت گرافیک استفاده کنید. برای CPU از خنککنندههای بادی قوی (مثل Noctua NH-D15) یا خنککننده آبی (مثل Corsair H100i) و برای GPU در صورت امکان از کیتهای خنککننده آبی (AIO Water Cooling) استفاده کنید.
3. تمیز کردن فنها و هیتسینک
گرد و غبار میتواند عملکرد فنها و هیتسینک را کاهش دهد و باعث افزایش دمای قطعات شود. بنابراین هر چند ماه یکبار حتما کیس را باز کنید و فنهای CPU و GPU را با هوای فشرده تمیز کنید.
4. استفاده از خمیر حرارتی (سیلیکون) با کیفیت
خمیر سیلیکون بین CPU/GPU و هیتسینک، انتقال گرما را بهبود میبخشد. هر ۱ تا ۲ سال یکبار این خمیر را تعویض کنید و از مقدار کافی خمیر استفاده کنید تا انتقال حرارت بطور بهینه انجام شود. استفاده از خمیرهای باکیفیت مثل Thermal Grizzly Kryonaut، Arctic MX-4 یا Noctua NT-H1 میتواند دما را چند درجه کاهش دهد.
5. تنظیم سرعت فنها
افزایش سرعت فنها باعث کاهش دما میشود. برای اینکار میتوانید از نرم افزارهای مختلف استفاده کنید. برای افزایش سرعت فن ها در GPU از نرم افزار MSI Afterburner و در CPU تنظیم سرعت فنها در BIOS یا از نرمافزارهای SpeedFan، Fan Control استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: خرید هارد اکسترنال یکی بهترین روش هایی است که با استفاده از آن میتوانید داده ها و اطلاعات خود را به سادگی و با امنیت بالا ذخیره و مدیریت کنید؛ اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چگونه میتوانید از فضای هارد اکسترنال خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید؟ پاسخ این سوال در یک کلمه خلاصه میشود: پارتیشنبندی.در بلاگ “آموزش پارتیشن بندی هارد اکسترنال در ویندوز، مک و لینوکس” به بررسی کامل این موضوع میپردازیم.
6. جلوگیری از اورکلاک بیش از حد
اورکلاک (Overclock) باعث افزایش توان پردازنده و کارت گرافیک شده و دمای آنها را بالا میبرد. پس اگر از اورکلاک استفاده میکنید، مطمئن شوید که سیستم خنککننده شما توانایی کنترل دما را دارد. اگر دمای CPU/GPU بیش از حد بالا میرود، بهتر است فرکانس اورکلاک را کاهش دهید یا آن را غیرفعال کنید.
7. تنظیمات BIOS/UEFI
در BIOS/UEFI، میتوانید ولتاژ و فرکانس CPU و GPU را برای کاهش دما تنظیم کنید. همچنین گاهی اوقات، درایورهای کارت گرافیک NVIDIA و AMD یا آپدیت BIOS مادربرد، باعث بهینهسازی مصرف انرژی و کاهش دما میشوند.
چگونه دمای CPU و GPU را بررسی کنیم؟
بررسی دمای CPU و GPU یکی از مهمترین کارهایی است که برای حفظ عملکرد سیستم و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد باید انجام دهید. روشهای مختلفی برای مشاهده دمای این قطعات وجود دارد که در ادامه بهترین روشها و نرمافزارهای مورد استفاده را معرفی میکنیم.
1. نرمافزارهای تخصصی
نرمافزار | بررسی دمای CPU | بررسی دمای GPU | قابلیت نمایش درون بازی |
HWMonitor | ✅ | ✅ | ❌ |
HWiNFO | ✅ | ✅ | ❌ |
MSI Afterburner | ❌ | ✅ | ✅ |
Core Temp | ✅ | ❌ | ❌ |
GPU-Z | ❌ | ✅ | ❌ |
NZXT CAM | ✅ | ✅ | ✅ |
بیشتر بخوانید: فنهای کامپیوتر نقش حیاتی در حفظ دمای بهینه قطعات داخلی دارند و عملکرد صحیح آنها میتواند تأثیر مستقیمی بر کارایی و طول عمر سیستم بگذارد. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای تنظیم سرعت فنها وجود دارد که به کاربران اجازه میدهد تعادل مناسبی بین خنککنندگی و کاهش نویز ایجاد کنند. در مقاله “روش های تنظیم سرعت فن کامپیوتر یا لپ تاپ“، به بررسی روشهای متنوع کنترل سرعت فن در کامپیوتر میپردازیم تا بتوانید بسته به نیاز و نوع سیستم خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
2. استفاده از ابزارهای داخلی سیستمعامل
در ویندوز 10 و 11، در تب “Performance” میتوانید اطلاعاتی دربارهی استفاده از CPU و GPU مشاهده کنید؛ اما دمای دقیق نمایش داده نمیشود. همچنین با استفاده از دستورات PowerShell یا نرمافزارهای جانبی میتوانید دما را بررسی کنید. در لینوکس با دستوراتی مانند sensors (پس از نصب بسته lm-sensors) در Terminal میتوانید دمای CPU و GPU را بررسی کنید.
3. بررسی دمای CPU و GPU از طریق BIOS/UEFI
سیستم را restart کنید و هنگام بوت شدن، کلید Del، F2 یا F12 را فشار دهید (بسته به مدل مادربرد). در تنظیمات BIOS، گزینهای مانند Hardware Monitor یا CPU Temperature را پیدا کنید و آن را بررسی کنید. نکته ای که باید در نطر بگیرید این است که این روش فقط دمای CPU را در حالت بیکار (Idle) نشان میدهد، نه در حالت پردازش سنگین.
اگر هنگام بازی یا استفادههای سنگین، متوجه افزایش دمای CPU یا GPU شدید، سریعاً اقدامات لازم برای کاهش دما را انجام دهید تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود. با رعایت نکات گفته شده، سیستم شما همیشه پایدار، خنک و آماده برای اجرای بهترین بازیها و برنامهها خواهد بود!