OpenWrt یک سیستم‌عامل متن‌باز مبتنی بر لینوکس است که برای روترها و دستگاه‌های شبکه طراحی شده. در دنیای امروز، اینترنت دیگر فقط یک ابزار جانبی نیست؛ بلکه بخش جدانشدنی از زندگی روزمره ما شده؛ اما با وجود این وابستگی، هنوز خیلی از کاربران با مشکلاتی مثل وای‌فای ضعیف، کندی سرعت، نبود امنیت کافی یا نداشتن کنترل روی مصرف اینترنت مواجه‌اند.

یک راه‌حل قدرتمند، رایگان و انعطاف‌پذیر به نام OpenWrt وجود دارد که می‌تواند تمام این محدودیت‌ها را کنار بزند و کنترل کامل شبکه را به دست شما بسپارد. در این مقاله، با زبان ساده به شما توضیح می‌دهیم که OpenWrt دقیقاً چیست، چه تفاوتی با فریمورهای دیگر دارد، چه قابلیت‌هایی در اختیار شما قرار می‌دهد و چطور می‌توانید بدون دردسر از تمام این امکانات در قالب یک محصول آماده به نام PortoBox بهره ببرید.

OpenWrt چیست؟

OpenWrt یک سیستم‌عامل متن‌باز مبتنی بر لینوکس است که برای روترها و دستگاه‌های شبکه طراحی شده و برخلاف سیستم‌عامل‌های پیش‌فرضی که سازندگان روترها ارائه می‌دهند، OpenWrt قابل تغییر، توسعه‌پذیر و شخصی‌سازی است. این سیستم‌عامل توسط جامعه‌ای از توسعه‌دهندگان پشتیبانی می‌شود و به طور مداوم به‌روزرسانی و بهینه‌سازی می‌گردد.

به عبارت ساده‌تر می‌توانید فریمور را مثل یک مغز برای روتر تضور کنید که تصمیم می‌گیرد چطور انترنت را پخش کند، چه کسی به آن متصل شود، چه زمانی اینترنت قطع شود و… .OpenWrt یه مغز قوی‌تر و باهوش‌تر برای روتر است که می‌تواند کارهای بیشتری را نسبت به مغز قبلی انجام دهد. مثلا می‌تواند تبلیغات بازی‌ها یا یوتیوب را حذف کند، می‌تواند بفهمد چه کسی بیشترین اینترنت را مصرف می‌کند، یا حتی یک وای‌فای جدا برای مهمان‌ها درست کند و خیلی قابلیت‌های دیگر که در ادامه این مقاله آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

OpenWrt چه کارهایی انجام می‌دهد؟

کنترل کامل روی شبکه

OpenWrt می‌تواند شبکه را به طور کامل کنترل کند. IP، DHCP، DNS را دقیق مدیریت و قوانین دسترسی را نیز تعریف می‌کند. (مثلا تعریف می‌کند چه زمانی، چه کسی، به چه چیزی متصل شود.) این فناوری از VLAN نیز پشتیبانی کرده و می‌تواند شبکه را به بخش‌های جدا تقسیم کند. علاوه بر اینها MTU، MAC Address و غیره را نیز به صورت دقیق تنظیم می‌کند.

امنیت و حریم خصوصی

OpenWrt مجهز به دیوار آتش (Firewall) بسیار قوی است که امکان کنترل کامل روی ترافیک ورودی و خروجی شبکه را به شما می‌دهد. این دیوار آتش از استانداردهای مدرن و قابل تنظیمی مثل iptables و nftables پشتیبانی می‌کند و به کاربر اجازه می‌دهد دسترسی‌ها را به صورت بسیار دقیق مدیریت کند. علاوه بر این، OpenWrt امکان بلاک کردن دسترسی به سایت‌ها یا سرویس‌های خاص و همچنین زمان‌بندی دسترسی به اینترنت را فراهم می‌کند.

یکی دیگر از امکانات امنیتی OpenWrt، پشتیبانی از ابزارهایی مثل Fail2Ban است که می‌توانند جلوی حملات brute-force (حملات حدس رمز عبور) را بگیرند. OpenWrt همچنین از پروتکل‌های امن برای ارتباطات VPN مانند OpenVPN، WireGuard و IPsec پشتیبانی می‌کند. این پروتکل‌ها امکان ایجاد یک کانال ارتباطی امن و رمزگذاری‌شده را فراهم می‌کنند تا داده‌های شما در شبکه‌های عمومی یا اینترنت از دسترس دیگران در امان باشد.

از طرفی، OpenWrt می‌تواند از DNS امن مثل DNS over HTTPS یا DNS over TLS استفاده کند، که باعث می‌شود درخواست‌های DNS شما رمزگذاری شده و جلوی جاسوسی یا دستکاری اطلاعات DNS گرفته شود.

از دیگر قابلیت‌های مفید OpenWrt در زمینه حریم خصوصی، قابلیت مسدود کردن تبلیغات و ردیاب‌ها (trackers) در سطح شبکه است. با نصب افزونه‌هایی مانند Adblock یا BanIP در OpenWrt، می‌توان تبلیغات مزاحم، کوکی‌های ردیاب، و حتی دامنه‌هایی که برای جمع‌آوری اطلاعات کاربران به کار می‌روند را در کل شبکه خانگی مسدود کرد.

بیشتر بخوانید: در سال 2001 در نمایشگاه CES چند دانشجو برای اولین بار دستگاهی را تحت عنوان پاوربانک ارائه کردند که شامل چند باتری قلمی کوچک با اندازه‌ای بزرگ و طول‌عمر پایین بود. پس از آن یک شرکت چینی به نام هواکی (Huaqi) آن را تولید و روانه بازار کرده و توجه همه را به این محصول جلب کرد. پس از مدتی شرکت‌های دیگری مثل Aigo و Anytone پاوربانک‌های مختلفی را ارائه کردند. در مقاله “معرفی جدیدترین پاوربانک‌ها” سعی کرده‌ایم تا تعدادی از این محصولات را معرفی و بررسی کنیم.

مدیریت پهنای باند

در واقع، QoS در OpenWrt به شما امکان می‌دهد پهنای باند اینترنت را بین دستگاه‌ها و برنامه‌ها به‌طور هوشمند تقسیم کنید. به‌جای اینکه یک دستگاه یا کاربر تمام سرعت را ببلعد، OpenWrt می‌تواند بر اساس قوانینی که شما تعریف می‌کنید، سرعت را بین همه به‌طور منصفانه توزیع کند یا به اولویت‌های خاص توجه بیشتری نشان دهد. این فناوری برای این کار از ماژول‌هایی مانند SQM (Smart Queue Management) یا QoS-Scripts استفاده می‌کند که به‌طور پیشرفته، بسته‌های داده را در صف قرار می‌دهند و با تنظیم دقیق اولویت‌ها، از اشباع شدن اینترنت جلوگیری می‌کنند.

نظارت و گزارش گیری

OpenWrt به شما اجازه می‌دهد مثل یک مدیر حرفه‌ای شبکه، بر تک‌تک جزئیات ترافیک، دستگاه‌ها و رویدادهای شبکه‌تان نظارت داشته باشید. دستگاه‌هایی که به وای‌فای یا کابل شبکه متصل هستند را در قالب جدول‌های واضح در رابط کاربری گرافیکی OpenWrt (LuCI) نمایش داده می‌شوند و شما را از هر اتصال ناشناخته یا مشکوک آگاه می‌کنند.

OpenWrt همچنین به‌صورت پیش‌فرض گزارش‌گیری داخلی یا Logging دارد. این یعنی هر اتفاق مهمی که در سیستم می‌افتد، ثبت می‌شود. این گزارش‌ها را می‌توان مستقیماً در محیط OpenWrt مشاهده کرد یا به‌صورت خودکار به یک سرور خارجی (مثل یک سیستم Syslog یا حتی ایمیل) فرستاد.

یکی دیگر از ویژگی‌های جالب OpenWrt، نمودارهای زنده از ترافیک اینترنت است. شما می‌توانید لحظه‌به‌لحظه ببینید که چند کیلوبایت یا مگابایت در حال رد و بدل شدن است، و این ترافیک از طرف کدام دستگاه یا برنامه ایجاد شده. این ابزار برای شناسایی مشکلات شبکه، یا حتی فهمیدن اینکه چرا ناگهان اینترنت کند شده، بسیار کاربردی است.

ایجاد چند شبکه WiFi

در سیستم‌عامل OpenWrt شما می‌توانید چندین SSID یا همان وای‌فای جداگانه روی یک مودم یا روتر ایجاد کنید؛ حتی اگر دستگاه شما فقط یک آنتن وای‌فای داشته باشد. این یعنی، با یک سخت‌افزار ساده، چند شبکه‌ مختلف می‌سازید که هرکدام می‌توانند کاربرد و محدودیت‌های خاص خودشان را داشته باشند.

ایجاد شبکه‌های مختلف مزایای فراوانی دارد. یکی از این مزایا افزایش امنیت شبکه است زیرا بسیاری از وسایل هوشمند خانگی مثل چراغ‌های هوشمند، دوربین‌ها، جاروبرقی‌های رباتیک یا تلویزیون‌های اسمارت، امنیت بالایی ندارند و اگر یکی از آن‌ها هک شود، ممکن است به کل شبکه‌ شما آسیب برساند. این ویژگی در محل‌کار نیز بسیار مفید است؛ زیرا می‌توانید برای کارمندان، مدیریت، مشتریان و… شبکه‌های جداگانه با دسترسی‌های مختلف بسازید. این شبکه‌ها می‌توانند سرعت، زمان اتصال، محدودیت حجم و حتی فیلترهای خاص داشته باشند.

نصب بسته‌های نرم‌افزاری مختلف

یکی از جذاب‌ترین و قدرتمندترین ویژگی‌های OpenWrt این است که درست مانند یک سیستم‌عامل کامل (مثل ویندوز یا لینوکس)، می‌توانید نرم‌افزارها یا ماژول‌های جدید روی آن نصب کنید؛ یعنی هر زمان که به قابلیتی نیاز داشتید، لازم نیست کل دستگاه را عوض کنید، فقط کافی‌ست بستهٔ مربوطه را با چند کلیک یا یک دستور ساده نصب کنید.

در دنیای OpenWrt، این نرم‌افزارهای قابل نصب، به‌صورت «بسته‌» (Package) ارائه می‌شوند که هر بسته قابلیتی جدید به روتر شما اضافه می‌کند. این بسته‌ها مستقیماً از سرورهای رسمی OpenWrt دانلود می‌شوند و نصب‌شان شبیه نصب اپلیکیشن در گوشی‌های هوشمند است.

بک‌آپ گیری

در دنیای امروزی که بیشتر اطلاعات به صورت دیجیتال ذخیره می‌شوند، بک‌آپ گرفتن از اهمیت بالایی برخوردار است. از آنجایی که برای OpenWrt می‌توانید تنظیمات مختلفی را در نظر بگیرید و برنامه‌هایی را نصب کنید، به بک‌آپ نیاز دارید. فرض کنید تنظیمات مهم و دقیقی روی مودم یا روتر انجام داده‌اید. مثلا رمز وای‌فای گذاشته‌اید، فایروال تنظیم کرده‌اید، چند شبکه جدا ساخته‌اید و… .

حال تصور کنید که مجبور شوید OpenWrt را دوباره نصب کنید، یا تنظیماتتان پاک شود، یا بخواهید همین تنظیمات را روی یک مودم دیگر اعمال کنید. در چنین شرایطی بک‌آپ اهمیت پیدا می‌کند. شما می‌توانید از تمام تنظیمات فعلی خود یک فایل پشتیبان (Backup) بگیرید و هر زمان که لازم شد، آن را روی همین دستگاه یا حتی یک روتر دیگر بازیابی (Restore) کنید.

پشتیبانی از دستگاه‌های مختلف

یکی از بزرگ‌ترین و ارزشمندترین ویژگی‌های OpenWrt این است که از صدها مدل مختلف روتر، مودم، دستگاه وایرلس، بردهای توسعه و حتی برخی تجهیزات شبکه صنعتی پشتیبانی می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا نیازی به تعویض روتر خود نداشته باشید؛ چراکه حتی اگر دستگاه قدیمی هم داشته باشید به احتمال زیاد با این سیستم‌عامل سازگار خواهد بود.

بیشتر بخوانید: احتمالا می‌دانید که کارت گرافیک یکی از اجزای مهم هر سیستمی است و به صورت مستقیم روی عملکرد آن تاثیر می‌گذارد. به‌ویژه اگر بخواهید از سیستم برای طراحی یا بازی استفاده کنید. بنابراین انتخاب یک محصول خوب بسیار حائز اهمیت است. در بلاگ “بهترین کارت گرافیک گیمینگ” تعدادی از بهترین کارت گرافیک‌های گیمینگمحصولات را معرفی و بررسی خواهیم کرد.

زمان‌بندی و اتوماسیون

یکی از امکانات قدرتمند OpenWrt، توانایی تعریف «زمان‌بندی» (Scheduling) و «اتوماسیون» (Automation) است. به زبان ساده، می‌توانیم به روتر بگوییم: در فلان ساعت وای‌فای را خاموش کن، هر روز در فلان زمان ریستارت شو، یا مصرف اینترنت مهمان‌ها را فقط از ساعت 8 صبح تا 10 شب مجاز کن. این کار باعث صرفه‌جویی در انرژی، افزایش امنیت، کنترل بهتر روی شبکه و حتی مدیریت اینترنت برای اعضای خانواده می‌شود.

تبدیل روتر به سرورساده

روتر یک دستگاه ساده است که اینترنت را به دستگاه‌های مختلف مثل گوشی، لپ‌تاپ، تلویزیون و… می‌رساند؛ اما زمانی که به سیستم‌عاملی مثل OpenWrt محهز می‌شود، امکانات جدیدی را شامل می‌شود. یکی از جالب‌ترین این امکانات، تبدیل روتر به یک سرور ساده است. این به شما امکان می‌دهد تا برخی خدمات کاربردی را به‌صورت دائمی و بدون نیاز به روشن بودن کامپیوتر، روی شبکه خانگی یا حتی از راه دور در اختیار داشته باشید.

پشتیبانی از Mesh Network

یکی از نقاط قوت OpenWrt این است که از تکنولوژی مش به‌صورت بومی و پیشرفته پشتیبانی می‌کند. یعنی اگر چند روتر داشته باشید که همه OpenWrt روی آن‌ها نصب شده باشد، می‌توانید آن‌ها را به‌راحتی طوری تنظیم کنید که با هم یک شبکه‌ مش بسازند. بدون نیاز به خرید تجهیزات گران‌قیمت برندهای خاص!

تکنولوژی OpenWrt بسیاری از مشکلات زندگی امروزی را حل کرده است که تا اینجا به برخی از آن‌ها اشاره کردیم و شما با مزایای این سیستم‌عامل آشنا شدید؛ اما واقعیت این است که نصب و راه‌اندازی OpenWrt روی روترهای معمولی ممکن است برای همه ساده نباشد. بعضی روترها با آن سازگار نیستند یا کاربرهای عادی حوصله درگیر شدن با تنظیمات فنی را ندارند. درست در همین نقطه، محصولی مثل PortoBox معنا پیدا می‌کند.

اگر شما هم جزو افرادی باشید که که به گیم علاقه دارید، احتمالا با مشکلاتی از قبیل VPN و DNS آشنایی دارید. سایت‌های بسیاری وجود دارند که DNS رایگان ارائه می‌دهند، ولی پیدا کردن یک کد و پسورد که به درستی کار کند، کار سختی است. پورتوباکس راه‌حل خوبی برای رفع این مشکل است که در ادامه این مقاله به طور کامل با آن آشنا می‌شویم.

پورتوباکس چیست؟

پورتوباکس در واقع یک روتر ساده است و نیاز به نصب وی پی ان و دی ان اس را برطرف می‌کند. این دستگاه اینترنت را دریافت کرده و آن را به یکی از سرورهای خود متصل می‌کند. در نتیجه شما می‌توانید به راحتی IP خود را تغییر دهید و به نوعی محدودیت‌های جغرافیایی را دور بزنید. با استفاده از این دستگاه به راحتی می‌توانید به سرویس‌هایی مانند نتفلیکس، یوتیوب، مایکروسافت استور و سرورهای بازی‌های آنلاین دسترسی داشته باشید.این دستگاه، کوچک، سبک و آماده‌به‌کار است که بر پایه‌ی OpenWrt ساخته شده؛ اما با رابط کاربری ساده، تنظیمات از پیش آماده و سخت‌افزار سازگار. یعنی تمام امکانات جذاب OpenWrt را در قالبی آماده و بی‌دردسر به شما می‌دهد.

ویژگی‌های PortoBox

اتصال آسان و سازگاری گسترده

این دستگاه هم به راحتی از طریق کابل LAN به مودم متصل شده و هم کاربران به سادگی می‌توانند با WI-FI یا کابل اترنت به آن متصل شوند. پورتوباکس با تمامی ارائه دهندگان اینترنت (ISP) سازگاری دارد و به صورت همزمان تا 20 کاربر را پشتیبانی می‌کند.

مسیریابی و تونل‌زنی هوشمند

پورتوباکس از فناوری مسیریابی هوشمند بهره می‌برد که به‌صورت خودکار بین پروتکل‌های سفارشی مختلف سوئیچ می‌کند تا در صورت بروز مشکل در اتصال یا کاهش کیفیت، ارتباط پایدار و باکیفیت را فراهم کند. همچنین، تونل‌زنی هوشمند این امکان را می‌دهد که دستگاه‌های متصل بدون نیاز به تنظیمات اضافی، از امنیت و آزادی بیشتری برخوردار شوند.

بیشتر بخوانید: امروزه حافظه های SSD یکی از مهم ترین قطعات در دنیای کامپیوتر و فناوری است که به دلیل سرعت بالا، دوام بیشتر و کاهش زمان تأخیر، جایگزین مناسبی برای هارد دیسک‌های سنتی (HDD) شده‌اند. با مطالعه بلاگ “مقایسه و معرفی انواع SSD” میتوانید به صورت کامل با این قطعه آشنا شوید.

امنیت بالا و رمزگذاری پیشرفته

تمامی پروتکل‌هایی که در پورتوباکس استفاده می‌شود از به صورت قوی رمزگذاری شده‌اند و از امنیت بالایی برخوردارند. این رمزگذاری باعث می‌شود امنیت بالایی برای دستگاه‌هایی که به پورتوباکس فراهم شود.

دسترسی به محتوای بین‌المللی و دور زدن فیلترینگ

کاربرانی که از این دستگاه استفاده می‌کنند، به سادگی می‌توانند به محتواهایی که در منطقه آنها محدود یا مسدود شده‌اند، دسترسی پیدا کنند. زیرا این دستگاه آدرس IP آنها را به موقعیت‌های جغرافیایی مختلف داده تغییر داده و به این ترتیب فیلترینگ هر منطقه را دور می‌زند.

طراحی فشرده و قابل حمل

دستگاه پورتوباکس با ابعاد کوچکی طراحی شده که آن را برای محیط‌های کوچک مناسب می‌کند. این نوع طراحی در کنار بی‌سیم بودن پورتوباکس باعث می‌شود تا این دستگاه کاملا قابل حمل باشد.

عدم نیاز به نرم‌افزار یا اپلیکیشن

شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پورتوباکس این است که شما به نصب هیچ گونه نرم‌افزار یا برنامه‌ای نیاز ندارید. این دستگاه به‌طور مستقیم به مودم یا روتر اینترنت شما متصل می‌شود و به‌صورت اتوماتیک آی‌پی شما را تغییر می‌دهد. بنابراین اسفاده از پورتوباکس بسیار ساده است و نیاز به نصب برنامه‌های پیچیده ندارد.

بیشتر بخوانید: در دنیای دیجیتال امروز، اطلاعات و داده‌ها بخشی مهم و جدایی‌ناپذیر از زندگی ما هستند. در مقاله “راهنمای خرید هارد اکسترنال“، به طور کامل به راهنمای خرید هارد اکسترنال می‌پردازیم و تمامی نکات مهمی که باید قبل از خرید بدانید را بررسی می‌کنیم.

پشتیبانی از چند لوکیشن و IP

باتوجه به مدل پورتوباکس، می‌توانید انتخاب کنید که از کدام کشور یا منطقه آی‌پی دریافت کنید. این ویژگی برای افرادی که بطور خاص به دسترسی به سرورهای یک کشور خاص نیاز دارند (مثلاً برای انجام خریدهای آنلاین یا دسترسی به سرویس‌های خاص) بسیار مفید است. برخی از مدل‌ها حتی این امکان را به شما می‌دهند که بین چندین کشور مختلف جابه‌جا شوید و این تغییرات بطور خودکار انجام می‌شود.

مزایای استفاده از پوتوباکس

ویژگی‌های پورتوباکس را بررسی کردیم و با برخی از مزایای آن مثل قابل حمل بودن آشنا شدید؛ اما یکی از مهم‌ترین مزایای این دستگاه، سرعت آن است. همانطور که احتمالا شما هم میدانید، زمانی که VPN استفاده می‌کنیم، سرعت اینترنت و پینگ کاهش پیدا می‌کند، که گاها می‌تواند آزاردهنده باشد. پورتوباکس‌ها این مشکل را نیز حل کرده است. در هنگام استفاده از پورتوباکس سرعت اینترنت فقط به سرعت خریداری شده، اپراتور و سیم‌کشی اینترنت وابسته خواهد بود. عدم کاهش سرعت و ثبات آدرس IP به راحتی و بدون اینکه سایت‌ها شما را ربات فرض کنند، می‌توانید از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کنید.

سخن پایانی

در پایان، چه کاربر حرفه‌ای شبکه باشید و چه تنها به دنبال اینترنتی پایدار و امن در خانه یا محل کار، OpenWrt دریچه‌ای‌ست به دنیایی از امکانات پیشرفته و کنترل کامل؛ اما اگر نمی‌خواهید درگیر مراحل پیچیده نصب و تنظیمات فنی شوید، PortoBox همان میان‌بری است که همه‌ این توانمندی‌ها را در قالبی ساده، آماده و قابل حمل به شما ارائه می‌دهد. ترکیبی از قدرت، انعطاف‌پذیری و سهولت استفاده که تجربه‌ای نو از مدیریت شبکه را برایتان رقم خواهد زد.