ماوس یکی از مهم‌ترین ابزارهای ورودی در کامپیوتر است که در طول سال‌ها پیشرفت‌های زیادی داشته است. انتخاب ماوس مناسب بستگی به نوع استفاده فرد دارد. دو نوع رایج ماوس که در بازار موجود هستند، ماوس‌های لیزری و اپتیکال هستند. این دو نوع ماوس هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که آنها را برای کاربردهای مختلف مناسب می‌سازد.

ماوس اپتیکال به دلیل قیمت مقرون به صرفه و عملکرد مناسب برای کارهای روزمره، محبوب است، در حالی که ماوس لیزری به دلیل دقت بالا و قابلیت استفاده روی انواع سطوح، انتخابی مناسب برای گیمرها و طراحان گرافیک به شمار می‌رود. در این مقاله، به مقایسه این دو نوع ماوس از جنبه‌های مختلف مانند دقت، سطح ردیابی، حساسیت به حرکت، قیمت و کاربرد خواهیم پرداخت تا به کاربران کمک کنیم تا انتخاب بهتری داشته باشند.

مقایسه موس لیزری و اپتیکال

تفاوت‌های موس لیزری و اپتیکال

ماوس‌های لیزری و اپتیکال هر دو از فناوری نور برای ردیابی حرکت استفاده می‌کنند؛ اما تفاوت‌های مهمی در نحوه عملکرد و کاربرد آنها وجود دارد.

فناوری نور

موس اپتیکال از LED (دیود نوری) استفاده می‌کند که نور آن به سطح زیرین ماوس تابیده و توسط یک حسگر CMOS تحلیل می‌شود. این فناوری تصاویری از سطح می‌گیرد و حرکت ماوس را با مقایسه تصاویر پی‌درپی ردیابی می‌کند در حالی که موس لیزری از یک لیزر نامرئی مادون قرمز استفاده می‌کند که به دلیل قدرت بالاتر، قادر است جزئیات بیشتری از سطح زیرین را شناسایی کند. این ویژگی باعث می‌شود که دقت بالاتر و توانایی استفاده در سطوح متنوع‌تری داشته باشد.

بیشتر بخوانید: دستگاه های الکترونیکی بخش مهمی از زندگی امروزه هستند و قطعا تمیز نگه داشتن آنها مسئله با اهمیتی است. از آنجایی که این دستگاه انواع مختلفی دارند و هر کدام شامل قسمت های متفاوتی میباشند، راه های متفاوتی نیز برای تمیز کردن آنها وجود دارد. در مقاله “روش‌های ضدعفونی کردن موبایل، لپ تاپ و ساعت هوشمند” بهترین راه های ضدعفونی کردن دستگاه های الکترونیکی را بررسی خواهیم کرد.

دقت و حساسیت (DPI)

موس اپتیکال حساسیت این موس معمولاً 400 تا 800 DPI است و به همین دلیل کنترل حرکت، راحت تر و دقیق تر است. این میزان حساسیت برای کارهای روزمره و اداری مناسب است. حساسیت موس لیزری بیش از 2000 DPI است که باعث حرکت سریع و جا به جایی بیشتر میشود. این میزان حساسیت برای گیمرها، طراحان و کابرهای حرفه‌ای مناسب است.

عملکرد روی سطوح مختلف

موس اپتیکال برای سطوح کدر و مات طراحی شده اند و روی سطوح ضفاف، لیز و شیشه‌ای نمیتوانند به خوبی عمل کنند. بر خلاف این موس اپتیکال، موس های لیزری روی سطوح شفاف و شیشه ای به خوبی کار خواهند کرد.

قیمت و دسترسی

موس اپتیکال قیمت کمتری نسبت به موس لیزری دارد و مدل‌های مختلف آن از ارزان تا متوسط در بازار موجود میباشد. موس های لیزری، گران‌تر از اپتیکال هستند و به دلیل فناوری های پیچیده‌ای که دارد برای کاربران حرفه‌ای مناسب است.

شباهت‌های ماوس لیزری و اپتیکال

عملکرد اصلی

حتما هنگام مطالعه نحوه عملکرد ماوس‌ها، متوجه شدید که هر دو نوع ماوس لیزری و اپتیکال از یک سنسور نوری برای تشخیص حرکت استفاده می‌کنند و تفاوت آن‌ها فقط در نوع نور است. در نتیجه عملکرد اصلی این ماوس‌ها در واقع یکسان است.

کاربرد عمومی

برای کارهای عمومی و روزمره مثل وب‌گردی و حتی برای طراحی‌ها و گیم‌های ساده، از هر دو نوع ماوس می‌توانید استفاده کنید. به طورکلی برای کاربران عادی تفاوت این ماوس‌ها حس نمی‌شود.

امکانات جانبی

بسیاری از ماوس‌های حرفه‌ای، صرف نظر از لیزری یا اپتیکال بودن، دارای ویژگی‌هایی مثل DPI قابل تنظیم، کلیدهای قابل برنامه‌ریزی، نورپردازی RGB، نرم‌افزار اختصاصی برای تنظیمات، حافظه داخلی برای ذخیره پروفایل‌ها و… هستند.

ساختار فیزیکی

هر دو نوع موس ممکن است از نظر شکل بدنه، طراحی ارگونومیک، تعداد و جایگاه دکمه‌ها، جنس کابل و مواد به‌کاررفته در ساخت بدنه، شباهت‌های قابل‌توجهی داشته باشند. به همین دلیل، در اغلب موارد نمی‌توان صرفاً با مشاهده ظاهری، نوع سنسور موس را تشخیص داد. تشخیص تفاوت میان این دو نوع موس معمولاً نیازمند بررسی مشخصات فنی آن‌هاست.

نوع اتصال

هم موس‌های لیزری و هم موس‌های اپتیکال می‌توانند به صورت سیمی یا بی‌سیم مورد استفاده قرار گیرند. از نظر فناوری‌های ارتباطی نیز، از جمله پورت USB، ارتباط بی‌سیم (Wireless) و بلوتوث، تفاوت قابل توجهی میان این دو نوع موس وجود ندارد و هر دو قادرند از فناوری‌های مذکور پشتیبانی کنند.

مقایسه ماوس لیزری و اپتیکال در دنیای گیم

اگر گیمر هستید و هنوز نمی‌دانید که کدام نوع ماوس برایتان مناسب‌تر است، باید بدانید که با هر دو نوع ماوس می‌توانید به خوبی بازی کنید و انتخاب درست به نیازهایتان و مشخصات فنی ماوس بستگی دارد. اگر ماوس‌های برند لاجیتک را بررسی کنید، خواهید دید که تمرکز این برند روی ماوس‌های اپتیکال است. چراکه معتقدند برای گیمرها حررکت دقیق ماوس و عدم اختلال حرکت و پرش آن مهم‌تر است.

از طرفی برند ریزر که یکی از رقبای اصلی لاجیتک است، به ماوس‌های لیزری اهمیت بیشتری می‌دهد و معتقد است حساسیت بیشتر ماوس از اهمیت بالاتری برخوردار است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت لیزری یا اپتیکال بودن ماوس برای گیم تاثیر چندان زیادی ندارد. چیزهایی که هنگام خرید ماوس گیمینگ باید به آن توجه کنید، DPI ماوس، نرخ، ارگونومی و نوع گریپ، تعداد و مکان دکمه‌ها، نرم‌افزار همراه ماوس، وزن و اتصال باسیم یا بی‌سم است.

در نهایت اگر گیمر هستید، مخصوصاً در سبک‌های FPS یا MOBA، یک موس اپتیکال با سنسور دقیق، نرخ polling بالا و DPI قابل تنظیم بهترین انتخاب برای شما خواهد بود؛ اما اگر دنبال موسی هستید که هم برای بازی و هم کارهای روزمره مناسب باشد، موس لیزری گزینه‌ منعطف‌تری است.

نحوه کار موس اپتیکال

موس اپتیکال از نور LED و حسگر تصویر برای تشخیص حرکت روی سطح بهره می‌گیرد. این دیود، نور را به سطح زیرین ماوس می‌تاباند. این نور معمولاً قرمز است، زیرا حسگرهای CMOS در دریافت نور قرمز کارآمدتر هستند. نور تابیده شده به سطح بازتاب میشود و حسگر تصویر CMOS آن را دریافت میکند. این حسگر، تصاویری با سرعت بالا از سطح زیرین می‌گیرد (معمولاً چندین هزار تصویر در ثانیه).

پردازنده داخلی ماوس، تصاویر گرفته شده توسط حسگر را تحلیل می‌کند. با مقایسه تصاویر پی‌درپی، تغییرات در الگوهای نور و سایه شناسایی می‌شوند. این تغییرات نشان‌دهنده حرکت ماوس در یک جهت خاص است. اطلاعات پردازش شده به مختصات حرکتی (X و Y) تبدیل شده و به کامپیوتر ارسال شده و حرکت نشانگر روی صفحه نمایش مطابق با حرکت ماوس انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: خنک کننده CPU یک قطعه سخت افزاری با انواع مختلف است که در کیس نصب شده و مانع از گرم شدن بیش از حد CPU میشود. خنک‌کننده‌ها با دفع حرارت تولیدشده توسط پردازنده، دمای آن را در محدوده‌ای امن نگه می‌دارند و مانع از کاهش عملکرد یا آسیب به سخت‌افزارها می‌شوند. برای آشنایی کامل با این وسیله پیشنهاد میکنم مقاله “خنک کننده CPU چیست؟” را مطالعه کنید.

مزایا و معایب موس اپتیکال

از مزایای این موس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت مناسب
• طراحی ساده و مقاوم
• عملکرد روان روی سطوح مات
• حرکت کنترل‌شده‌تر
• مصرف انرژی کمتر
• وزن کمتر

معایب موس اپتیکال شامل موارد زیر است:

• عدم عملکرد روی سطوح براق یا شفاف
• دقت پایین‌تر (DPI)
• محدودیت در کاربرد حرفه‌ای
• نیاز به پد ماوس
• عملکرد ضعیف در حرکات سریع

موس اپتیکال برای چه کسانی مناسب است؟

با توجه به ویژگی‌های گفته شده، موس اپتیکال برای بیشتر افراد مناسب است. برخی گروه‌هایی که می‌توانند از این موس استفاده کنند شامل موارد زیر است:

• کاربران عمومی و روزمره: با توجه به اینکه موس‌های اپتیکال، قیمت مناسب‌تری نسبت به موس‌های لیزری دارند، برای انجام کارهای روزمره مثل وب‌گردی، کار با آفیس، تماشای فیلم و استفاده معمول از کامپیوتر بسیار مناسب هستند.
• دانش‌آموزان و دانشجویان: این افراد برای انجام پروژه‌ها، تحقیق، تایپ کردن و کارهای درسی به راحتی می‌توانند از این موس‌ها استفاده کنند.
• گیمرهای معمولی یا گیمرهای سبک‌های خاص: موس اپتیکال تأخیر ورودی (input lag) پایین‌تری نسبت به موس لیزری دارد به همین دلیل برخی گیمرها استفاده از این موس‌ها را ترجیح می‌دهند.
• کارمندان اداری: موس‌های اپتیکال برای کارهای معمول اداری مثل کار با ایمیل، ورد، اکسل و نرم‌افزارهای مدیریتی بسیار مناسب هستند.

نحوه کار موس لیزری

ماوس لیزری از فناوری لیزر به‌عنوان منبع نور برای ردیابی حرکت استفاده می‌کند. این فناوری نسبت به ماوس اپتیکال، دقت بالاتری دارد و قادر به شناسایی جزئیات بیشتری از سطح زیرین است. در ماوس لیزری، به جای LED، از لیزر مادون قرمز استفاده می‌شود. این لیزر نور نامرئی تولید می‌کند و به سطح زیرین تابانده و سپس از به سمت موس بازتاب میشود. این کار جزئیات سطح زیر را آشکار میکند.

همانند ماوس اپتیکال، ماوس لیزری نیز از حسگر تصویر CMOS استفاده می‌کند. این حسگر، بازتاب نور را ثبت کرده و تصاویری با سرعت بسیار بالا (چند هزار تصویر در ثانیه) از سطح زیرین می‌گیرد. با مقایسه تصاویر متوالی، تغییرات در موقعیت ماوس شناسایی می‌شود. این تغییرات به صورت حرکت در محورهای X و Y ثبت شده و به کامپیوتر ارسال می‌شود. اطلاعات پردازش شده توسط حسگر به مختصات حرکتی تبدیل و به کامپیوتر ارسال شده و حرکت نشانگر روی صفحه نمایش مطابق با حرکت ماوس انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: در دنیای دیجیتال امروز، نیاز به ذخیره‌سازی اطلاعات بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. هارد اکسترنال یک دستگاه ذخیره‌سازی خارجی است که امکان ذخیره، انتقال و مدیریت داده‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند. در مقاله “هارد اکسترنال چیست؟” انواع و کاربردهای آنها را بررسی خواهیم کرد.

مزایا و معایب موس لیزری

مزایای موس لیزری شامل موارد زیر است:

• دقت بالا (DPI)
• قابلیت استفاده روی انواع سطوح
• عملکرد حرفه‌ای
• حساسیت به جزئیات سطح
• حرکت روان و سریع
• تنوع تنظیمات DPI

از معایب موس لیزری میتوان به این موارد اشاره کرد:

• قیمت بالا
• لرزش در حرکت‌های آهسته
• مصرف انرژی بیشتر
• وزن بیشتر نسبت اپتیکال
• حساسیت به آلودگی

در نهایت اگر به دنبال یک ماوس اقتصادی و کاربردی هستید، ماوس اپتیکال انتخاب بهتری است؛ اما اگر برای بازی‌های حرفه‌ای، طراحی گرافیکی یا کارهای دقیق نیاز به بالاترین دقت دارید، هزینه بیشتر برای خرید یک ماوس لیزری ارزشمند خواهد بود. انتخاب نهایی باید بر اساس نیازهای شما و بودجه‌تان صورت گیرد.

موس لیزری برای چه کسانی مناسب است؟

با توجه به ویژگی‌های گفته شده، موس لیزری برای افرادی مناسب است که به دقت بالا و عملکرد روی سطوح مختلف نیاز دارند. از جمله این افراد می‌توان به گروه‌های زیر اشاره کرد:

• طراحان گرافیک و متخصصان طراحی صنعتی: موس لیزری حرکت دقیق‌تری نسبت موس اپتیکال ارائه می‌دهد در نتیجه برای استفاده از برنامه‌هایی مثل Photoshop، Illustrator، AutoCAD و… مناسب است.
• گیمرها (به‌خصوص گیمرهای حرفه‌ای FPS): با توجه به اینکه موس‌های لیزری معمولا نرخ DPI خیلی بالایی دارند، بسیاری از گیمرها ترجیح می‌دهند از این موس‌ها استفاده کنند.
• افرادی که روی سطوح متنوع کار می‌کنن: همان طور که قبلا هم اشاره شد، موس‌های لیزری برخلاف موس‌های نوری، روی سطوح براق، شیشه‌ای، چوبی و فرش هم به خوبی کار می‌کنند. بنابراین برای کسانی که سفرهای کاری دارند یا در محل کار روی سطوح مختلفی کار می‌کنند، مناسب است.

بیشتر بخوانید: در سال 2001 در نمایشگاه CES چند دانشجو برای اولین بار دستگاهی را تحت عنوان پاوربانک ارائه کردند که شامل چند باتری قلمی کوچک با اندازه‌ای بزرگ و طول‌عمر پایین بود. پس از آن یک شرکت چینی به نام هواکی (Huaqi) آن را تولید و روانه بازار کرده و توجه همه را به این محصول جلب کرد. پس از مدتی شرکت‌های دیگری مثل Aigo و Anytone پاوربانک‌های مختلفی را ارائه کردند. در مقاله “معرفی جدیدترین پاوربانک ها” سعی کرده‌ایم تا تعدادی از این محصولات را معرفی و بررسی کنیم.

سوالات متداول

1. آیا می‌توان از ماوس نوری یا لیزری برای بازی روی کنسول استفاده کرد؟

بله، در صورت پشتیبانی کنسول از ورودی ماوس و کیبورد، می‌توانید از هر دو نوع ماوس برای بازی استفاده کنید. برخی کنسول‌ها مانند پلی‌استیشن و ایکس‌باکس این امکان را دارند. قبل از استفاده، بهتر است مشخصات کنسول خود را بررسی کرده یا با یک متخصص مشورت کنید تا از سازگاری اطمینان حاصل نمایید.

2. آیا می‌توان از ماوس نوری یا لیزری برای برنامه‌نویسی استفاده کرد؟

کاملاً بله. برنامه‌نویسی معمولاً به ویژگی خاصی از ماوس نیاز ندارد، بنابراین هر دو نوع برای کدنویسی مناسب هستند. بهتر است ماوسی را انتخاب کنید که برایتان راحت‌تر است و با بودجه‌تان سازگار باشد.

3. آیا ماوس‌های نوری و لیزری به درایور یا نرم‌افزار خاصی نیاز دارند؟

در بیشتر موارد، هر دو نوع ماوس به صورت plug-and-play (وصل و استفاده) عمل می‌کنند و نیازی به نصب نرم‌افزار یا درایور خاصی ندارند. سیستم‌عامل معمولاً ماوس را شناسایی کرده و امکانات پایه را فراهم می‌کند. البته برخی ماوس‌های پیشرفته دارای نرم‌افزارهایی برای تنظیم دکمه‌ها، حساسیت و سایر ویژگی‌ها هستند.

4. چگونه باید ماوس نوری یا لیزری را تمیز کرد؟

برای تمیز کردن ماوس، ابتدا آن را خاموش یا از رایانه جدا کنید. برای ماوس نوری، به‌آرامی با یک پارچه نرم لنز حسگر را پاک کنید تا گرد و خاک یا آلودگی‌ها را از بین ببرید. در ماوس لیزری، علاوه بر لنز، اطراف آن را هم تمیز کنید. از فشار زیاد یا مایعاتی که ممکن است به ماوس آسیب بزنند خودداری کنید.

5. آیا ماوس‌های نوری و لیزری از نظر دوام یکسان هستند؟

هر دو نوع ماوس نوری و لیزری برای استفاده مداوم و طولانی‌مدت طراحی شده‌اند و معمولاً دوام خوبی دارند. البته میزان دوام به مدل و کیفیت ساخت ماوس بستگی دارد.

سخن پایانی

در نهایت، انتخاب بین موس لیزری و اپتیکال کاملاً به نوع استفاده، سطح مورد نظر و بودجه‌ی شما بستگی دارد. اگر به دنبال دقت بسیار بالا و عملکرد مناسب روی سطوح متنوع هستید، موس لیزری گزینه بهتری است؛ اما برای کارهای روزمره، بازی‌های سبک و محیط‌های اداری، موس اپتیکال با قیمت مناسب و عملکرد قابل قبول می‌تواند نیازهای شما را به‌خوبی برآورده کند. پیش از خرید، نوع کاربری خود را مشخص کنید تا انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیازتان داشته باشید.